Magnezyum nedir? Vücudumuzun niye ihtiyacı vardır?
Magnezyum vücutta bol miktarda bulunan bir mineraldir. Bu mineral; protein sentezi, kas ve sinir fonksiyonu, kan şekeri kontrolü ve kan basıncı dengelenmesi dahil olmak üzere vücuttaki çeşitli biyokimyasal reaksiyonları düzenleyen 300’den fazla enzim sisteminin yapısında bulunur.(1) Vücutta enerji üretimi, kemiğin yapısal gelişimi, DNA ve RNA’nın sentezi, sinirsel aktivite ve normal kalp ritmi üzerinde etkisi vardır.(1) Yetişkin bir insanda yaklaşık 25 gr magnezyum vardır ve bunun %50-60’ı kemiklerde, geri kalanı ise yumuşak dokulardadır. (1)
Başlıca magnezyum kaynakları nelerdir?
- Fındık, badem, fıstık,
- Yeşil yapraklı sebzeler ( özellikle ıspanak)
- Fasulye
- Kepekli ekmek
- Avakado
- Patates
- Kahverengi pirinç
- Muz
- Yulaf ezmesi
- Kabak çekirdeği
- Bitter çikolata
- Kinoa
- Somon
Beyaz ekmekte magnezyum düşüktür. Bu nedenle tam buğday ekmeği tercih edilmelidir. (2,3)
Magnezyum eksikliği nedir?
Magnezyum eksikliğine hipomagnezemi denir. Magnezyum eksikliği; aşırı alkol tüketimi, sindirim sistemi hastalıkları, bazı ilaçların yan etkisi ve şeker hastalığından kaynaklanabilir. Magnezyum eksikliğinin belirtileri ise şu şekildedir:
- İştahsızlık
- Mide bulantısı, kusma
- Yorgunluk, halsizlik
- Kas krampları
- Uyuşma, karıncalanma
- Kişilik değişikleri
- Kalp ritmi bozuklukları
- Epileptik nöbet
- Nedeni açıklanamayan kan kalsiyum ve potasyum düşüklüğü. (1,2,4)
Magnezyum eksikliği için riskli gruplar:
- Crohn, çölyak hastalığı, kronik ishal, sindirim sistemine yapılmış ameliyatlardan sonra magnezyum eksikliği gelişebilir.
- Şeker hastalarında idrarla fazla magnezyum atıldığı için magnezyum eksikliği gelişebilir.
- Kronik alkolizm problemi olanlarda magnezyum düşer.
- Yaşlılarda diyetle alınan magnezyumun emilimi azalır ve idrarla atılımı artar. Bu nedenle yaşlılarda eksiklik görülebilir ve potasyum düşüklüğü olabilir.
- Loop diüretik denilen idrar sökücü ilaçları kullananlar(1,4)
Magnezyum fazlalığı nedir?
Magnezyum fazlalığına hipermagnezemi denir. Diyetle alınan magnezyumun fazlası idrarla atılır. Magnezyumu gıda takviyesi alanlarda ya da magnezyum içeren ilaç kullananlarda magnezyum fazlalığı oluşabilir. Başlıca bulgular, ishal, karın krampları, yüzde kızarma, idrar kesesinin anormal dolması, bağırsak hareketlerinin durması, aşırı halsizlik, solunum zorluğu ve bulantıdır. Çok yüksek dozlarda tansiyon düşmesi, böbrek problemleri, depresyon, kalp durması ve ölüm görülebilir.(1,2)
Magnezyumun faydaları
- Magnezyum, kan şekerini kaslara taşımaya, egzersiz sırasında birikebilecek ve yorgunluğa neden olabilecek laktatın atılmasına yardımcı olur.
- Kemik sağlığı için magnezyum gereklidir. Magnezyum kalsiyum ve D vitamini seviyelerini düzenlemeye yardımcı olur. Yapılan bazı çalışmalarda menopoz sonrası magnezyum kullanımının osteoporoz riskini azalttığı gösterilmiştir.
- Magnezyum düşüklüğü insülin direncini kötüleştirebilir. Magnezyumdan zengin diyetler tip2 şeker hastalığı riskini azaltır. Bazı şeker hastalarının kanında magnezyum düşük bulunmuştur.
- Yapılan çalışmalarda magnezyum takviyesinin kan basıncında bir miktar düşmeye neden olabileceği gösterilmiştir.
- Diyetle magnezyum alımının artırılması felç riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Magnezyum eksikliği iltihabi olaylara yatkınlık yaratmaktadır. Özellikle çocuklarda magnezyumdan zengin beslenme enfeksiyon sıklığını azaltmaya yardımcı olmaktadır.
- Yapılan çalışmalarda anksiyete bozukluklarında daha düşük serum magnezyum seviyeleri saptanmıştır. Ancak bu konu daha detaylı araştırmalara ihtiyaç duymaktadır. (1,2,3)